Primeira parte de “Campanas de Bastabales” na voz de Nerea Sánchez Castro

 

Primeira parte de “Campanas de Bastabales” na voz de Nerea Sánchez Castro (3º ESO). Día de Rosalía 2023 no CPI Viaño Pequeno.

#cumpriuseaxustiza #_rdc_23 @aelg @CasadeRosalia 

Campanas de Bastabales 

Campanas de Bastabales, 

cando vos oio tocar, 

mórrome de soidades. 

 I 

Cando vos oio tocar, 

campaniñas, campaniñas, 

sin querer torno a chorar. 

 

Cando de lonxe vos oio, 

penso que por min chamades, 

e das entrañas me doio. 

 

Dóiome de dor ferida, 

que antes tiña vida enteira 

i hoxe teño media vida. 

 

Sólo media me deixaron 

os que de aló me trouxeron, 

os que de aló me roubaron. 

 

Non me roubaron, traidores, 

¡ai!, uns amores toliños, 

¡ai!, uns toliños amores. 

 

Que os amores xa fuxiron, 

as soidades viñeron... 

De pena me consumiron.

Fragmento de “Airiños, airiños, aires” na voz de Andrés Sánchez

 

Gravación dun fragmento do poema “Airiños, airiños, aires” na voz de Andrés Sánchez (42 anos), pai de Nerea Sánchez Castro (3º ESO). Día de Rosalía 2023 no CPI Viaño Pequeno. 

#cumpriuseaxustiza #_rdc_23 @aelg @CasadeRosalia 

Airiños, airiños, aires 

Airiños, airiños, aires, 

airiños da miña terra, 

airiños, airiños, aires, 

airiños levaime a ela. 

Sin ela vivir non podo, 

non podo vivir contenta, 

que a donde queira que vaia 

cróbeme unha sombra espesa. 

Cróbeme unha espesa nube 

tal preñada de tormentas, 

tal de soidás preñada 

que a miña vida envenena. 

Levaime, levaime, airiños, 

como unha folliña seca, 

que seca tamén me puxo 

a callentura que queima. 

[…]

“Castellanos de Castilla” nas voces de Valeria Grela Bello, súa irmá Érika e súa avoa Josefa Andreo

 

Gravación do poema “Castellanos de Castilla” nas voces de Valeria Grela Bello (3º ESO), súa irmá Érika (4º ESO) e súa avoa Josefa Andreo (57 anos). Día de Rosalía 2023 no CPI Viaño Pequeno. 

#cumpriuseaxustiza #_rdc_23 @aelg @CasadeRosalia 

Castellanos de Castilla 

Castellanos de Castilla, 

tratade ben ós galegos; 

cando van, van como rosas; 

cando vén, vén como negros. 

Cando foi, iba sorrindo, 

cando ven, viña morrendo; 

a luciña dos meus ollos, 

o amantiño do meu peito. 

Aquel máis que neve branco, 

aquel de dozuras cheo, 

aquel por quen eu vivía 

e sen quen vivir non quero. 

Foi a Castilla por pan 

e saramagos lle deron; 

déronlle fel por bebida,

peniñas por alimento. 

Déronlle, en fin, canto amargo 

ten a vida no seu seo… 

¡Casteláns, casteláns, 

tendes corazón de fero! 

¡Ai!, no meu corazonciño 

xa non pode haber contento, 

que está de dolor ferido, 

que está de loito cuberto. 

Morreu aquel que eu quería 

e para min non hai consolo: 

so hai para min, Castilla, 

a mala lei que che teño. 

Permita Deus, casteláns, 

casteláns que aborrezo, 

que antes os galegos morran 

que ir a pedirvos sustento. 

Pois tan mal corazón tendes, 

secos fillos do deserto, 

que se amargo pan vos gañan, 

dádesllo envolto en venero. 

Aló van, malpocadiños, 

todos de esperanzas cheos, 

e volven, ¡ai!, sen ventura 

cun caudal de desprezos. 

Van probes e tornan probes, 

van sans e tornan enfermos, 

que anque eles son como rosas, 

tratádelos como negros. 

¡Casteláns de Castela, 

tendes corazón de aceiro, 

alma coma as penas dura, 

e sen entrañas o peito! 

En tros de palla sentados

sen fundamentos, soberbios, 

pensas que os nosos filliños 

para servirvos naceron. 

E nunca tan torpe idea, 

tan criminal pensamento 

coubo en máis fatuas cabezas 

ni en máis fatuos sentimentos. 

Que Castela e Casteláns, 

todos nun montón, a eito, 

non valen o que unha herbiña 

destes nosos campos frescos. 

Só pezoñosas charcas 

detidas no ardente solo tes, 

Castela, que humedezan 

eses teus labios sedentos. 

Que o mar deixoute esquecida

 e lonxe de ti correron 

as brandas augas que traen 

de plantas sen sementeiros. 

Nin árbores que dean sombra, 

nin sombra que preste alento… 

Chaira e sempre chaira, 

deserto e sempre deserto… 

Esto che tocou, coitada, 

por herdanza no universo, 

¡miserable fanfurriñeira!, 

triste herdanza foi por certo. 

En verdade non hai, Castela, 

nada coma ti tan feo, 

que aínda mellor que Castela 

valera dicir inferno. 

¿Por que aló fuches, meu ben? 

¡Nunca tal houberas feito! 

¡Trocar campiños floridos 

por tristes campos sen rego! 

¡Trocar tan claras fontiñas, 

ríos tan murmuradores 

por seco polbo que nunca 

mollan as bágoas do ceo! 

Mais, ¡ai!, de onda min te fuches 

sen dó do meu sentimento, 

e aló a vida che quitaron, 

aló a mortiña che deron. 

Morriches, meu queridiño, 

e para min non hai consolo, 

que onde antes te vía, 

agora, xa solo unha tomba vexo. 

Triste como a mesma noite, 

farto de dolor o peito, 

pídolle a Deus que me mate, 

porque xa vivir non quero. 

Mais en tanto non me mata, 

casteláns que aborrezo, 

hei, para vergonza, 

heivos de cantar xemendo:  

¡Castellanos de Castilla 

Tratade ben ôs gallegos; 

Cando van, van como rosas 

Cando vên, vên como negros!

“Adios ríos, adios fontes” nas voces de Izan Bello e Stefan Grela

 

Valeria Grela Bello (3º ESO) achéganos a gravación de “Adios ríos, adios fontes” nas voces de Izan Bello e Stefan Grela (8 anos), que cursan 3º de Primaria. CPI Viaño Pequeno. 

 

#cumpriuseaxustiza #_rdc_23 @aelg @CasadeRosalia 

 

Adios ríos, adios fontes    

 

Adios rios, adios fontes,  

Adios regatos pequenos,  

Adios vista dos meus ollos  

Non sei cando nos veremos.         

 

Miña terra, miña terra,  

Terra donde m' eu criey,  

Ortiña que quero tanto,  

Figueiriñas que prantey.         

 

Prados, rios, arboredas,  

Pinares que move ó vento,  

Paxariños piadores,  

Casiña d' o meu contento.         

 

Muhiño d' os castañares,  

Noites craras de luar,  

Campaniñas trimbadoras  

D' a igrexiña dó lugar.         

 

Amoriñas d' ás silveiras  

Qu' eu lle dab' ó meu amor,  

Camiñiños antr' ó millo,  

Adios para sempr' adios!         

 

Adios groria! adios contento!  

Deixo á casa onde nacin,  

Deixo á aldea que conoço,  

Por un mundo que non vin!         

 

Deixo amigos por estraños,  

Deixo á veiga p' olo mar,  

Deixo, en fin, canto ben quero...  

¡Que pudera non deixar!...   

. . . . . . . . . . . . . . . . . .       

 

Mais son prob' e mal pecado,  

A miña terra n' é miña,  

Qu' hastra lle dán de prestado  

A veira por que camiña  

O que naceu desdichado.         

 

Téñovos pois que deixar,  

Hortiña que tanto amei,  

Fogueiriña dó meu lár,  

Arboriños que prantei,  

Fontiña do cabañar.         

 

Adios, adios que me vou,  

Herbiñas do camposanto,  

Donde meu pay s' enterrou,  

Herbiñas que biquey tanto,  

Terriña que vos criou.         

 

Adios tamén, queridiña...  

Adios por sempre quizais!...  

Dígoch' este adios chorando  

Desd' á veiriña do mar.  

 

Non m' olvides, queridiña,  

Si morro de soidás...  

Tantas legoas mar adentro...  

¡Miña casiña! meu lar!

Roteiro Rosalía de Castro “De Padrón polos Camiños”, saída didáctica de 2º e 3º da ESO

O próximo día 23 de febreiro celébrase o “Día de Rosalía de Castro”, na data do seu nacemento (ata hai ben pouco tiña o lugar o 24 e así figura aínda en moitos libros, mais novos achados documentais demostraron que nacera o día 23).

Como xa falamos nas aulas o artigo “Matinando arredor de Rosalía”, escrito por Xosé Pumar Gándara e que se pode ler nesta ligazón, afirma que: “María Francisca Martínez, fiel serventa da nai de Rosalía, que fixo de madriña no bautizo da nena, era natural da aldea de Raíndo, na parroquia de San Xoán de Campo, no Concello de Trazo”, a escasa distancia do actual CPI Viaño Pequeno.

Adiantándonos ás actividades que faremos no centro nesta data, este xoves 16 de febreiro, tivemos unha saída didáctica de 2º e 3º da ESO para realizar unha parte significativa do Roteiro Rosalía de Castro “De Padrón polos Camiños”, ben guiados polo especialista en Rosalía e en historia da arte, ademais de escritor, Manuel Lorenzo Baleirón.

Percorremos nunha andaina levadeira (non houbo moita queixa) os seguintes lugares: Estatua de Rosalía, Casa na Rúa do Sol, Cemiterio de Adina e Casa-Museo de Rosalía, coñecendo diversos aspectos da súa biografía e da súa obra literaria, mais tamén do seu home o historiador Manuel Murguía e dos seus fillos, sobre todo de Ovidio, que foi un recoñecido pintor na súa época, e de Alejandra que foi excelente no debuxo antes de o abandonar para coidar da súa nai enferma.

A primeira das dúas imaxes que acompañamos testemuña a nosa presenza no cuarto onde finou Rosalía de Castro e onde pronunciou as súas célebres palabras “Abride a fiestra, que quero ver o mar”, cando aínda o Ulla era navegable e desde alí podían ollarse as velas dos galeóns.

E na segunda os grupos de 2º e 3º da ESO aparecen diante da Casa-Museo de Rosalía, acompañados polo escritor Anxo Angueira, actual presidente da Fundación Rosalía de Castro, que casualmente se atopaba na casa preparando as actividades dos próximos días e que nos saudou.